حفظ هویت تبریز با احیای خانه‌های تاریخی
نشست علمی «حفظ خانه‌های تاریخی تبریز» با حضور جمعی از معماران، پژوهشگران و فعالان حوزه مرمت در تبریز برگزار شد.
مرتضی زارعی، دبیر انجمن صنفی معماران آذربایجان شرقی، در این نشست گفت: خانه‌های تاریخی بخش مهمی از هویت و تاریخ ما هستند و معماران در شکل‌گیری این هویت نقش پررنگی دارند. انجمن در سال‌های فعالیت خود تلاش کرده است تا هویت و تاریخ معماری تبریز حفظ شود و از داشته‌های فرهنگی و تاریخی‌مان صیانت گردد.
وی با اشاره به وضعیت بافت تاریخی تبریز افزود: متأسفانه بخشی از بافت تاریخی شهر در حال از بین رفتن است و بسیاری از بناهای ارزشمند یکی‌یکی حذف می‌شوند. هویت تبریز از دل همین محله‌ها و بافت‌های تاریخی شکل گرفته است و لازم است با تغییر رویکردها، مسیر مثبتی در حفظ این میراث ایجاد شود. به همین منظور، همکاری‌هایی با نهادهایی از جمله شهرداری برای حفاظت از نماها و آثار تاریخی آغاز شده است.
زارعی با اشاره به برنامه‌های پیش‌روی انجمن گفت: در حال حاضر، طرح‌هایی برای مرمت خانه باقرخان و مسجد کبود در دست اجرا داریم. انجمن معماران استان بیش از دو دهه است که در حوزه نظام مهندسی، توانمندسازی جوانان و احیای آثار تاریخی همچون میدان ساعت و میدان نظامی ولیعصر فعالیت دارد.
در ادامه، جعفر صراف‌زاده، معمار، پژوهشگر و مدرس دانشگاه، با تأکید بر اهمیت میراث‌داری بیان کرد: «ما هنوز بلد نیستیم میراث‌داری کنیم؛ میراث‌داری یعنی شناخت، احترام و تداوم ارزش‌ها». او خانه‌های تاریخی تبریز را گنجینه‌هایی از دانش، هنر و هویت شهری دانست که هر جزئی از آن‌ها حامل معناست.
صراف‌زاده افزود: خانه‌های تاریخی تبریز مانند خانه امیرنظام گروسی، خانه بهنام، خانه شربت‌اوغلی و خانه گنجه‌زاده نمونه‌هایی از هماهنگی میان طبیعت، انسان و معماری هستند. در این خانه‌ها، نور، فضا و جزئیات به شکلی هوشمندانه طراحی شده‌اند و هر عنصر در خدمت آرامش و زیبایی است.
وی تأکید کرد: این بناها معلمان خاموش معماری‌اند و باید از آن‌ها آموخت که زیبایی، کارکرد و معنا در کنار هم معنا پیدا می‌کنند.
در بخش دیگری از نشست، نسرین مجتهدی، معمار و مرمت‌گر، با ارائه گزارشی از پروژه مرمت خانه تاریخی نعمت‌زاده گفت: این بنا که مربوط به اواخر دوره قاجاریه است، در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده و اکنون در دست مرمت قرار دارد. وی با اشاره به آسیب‌های ناشی از رطوبت و فرسایش مصالح، بر لزوم مرمت اصولی و علمی این اثر تأکید کرد.
مجتهدی بیان کرد: «در معماری سنتی ایران، تزیینات صرفاً جنبه ظاهری نداشتند، بلکه حامل معنا و ارتباط‌دهنده‌ی ماده و معنا بودند. در مرمت باید این ارزش‌ها حفظ شود.» او افزود که طرح احیای خانه نعمت‌زاده با کاربری «مهمان‌سرا» در نظر گرفته شده است تا پس از مرمت، دوباره به زندگی شهری بازگردد.
در ادامه، الهام قاسمیان، مدیر یکی از خانه‌کافه‌های قدیمی تبریز، گفت: «خانه‌های تاریخی روح دارند و با انسان ارتباط برقرار می‌کنند. این خانه‌ها امانتی در دست ما هستند و باید آن‌ها را برای نسل‌های آینده حفظ کنیم.»
وی افزود: «اگر می‌خواهیم هویت تبریزی را زنده نگه داریم، باید فرهنگ زیست در خانه‌های تاریخی را گسترش دهیم و حال‌و‌هوای اصیل گذشته را به یاد بیاوریم.»
در پایان نشست، حاضران با تأکید بر ضرورت آموزش عمومی درباره اهمیت میراث فرهنگی و ایجاد مشوق‌های حمایتی برای مرمت بناهای تاریخی، حفظ خانه‌های قدیمی تبریز را ضرورتی برای پاسداشت شأن و هویت این شهر دانستند. همچنین از سخنرانان نشست تجلیل به‌عمل آمد.
نظر شما :